e-Defter
- Softeconomics
e-Fatura Nedir?
e-Defter uygulaması 13/12/2011 tarih ve 28141 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektronik defter genel tebliği sıra no:1 ile yürürlüğe girmiştir; http://www.edefter.gov.tr/ adresinde duyurulan format ve standartlara uygun elektronik dosya biçiminde hazırlanması, bastırılmaksızın kaydedilmesi, değişmezliğinin, bütünlüğünün ve kaynağının doğruluğunun garanti altına alınması ve ilgililer nezdinde ispat aracı olarak kullanılabilmesine imkan tanımayı hedefleyen hukuki ve teknik düzenlemeler bütünüdür.
Zorunluluk kapsamına giren defterler;
Yevmiye defteri Büyük Defter (Defter-i Kebir)
Mükellefleri Kimlerdir?
1- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler.
2- Türk Ticaret Kanununun 397nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler.
Geçiş Süreci
e-Defter uygulamasına dâhil olma zorunluluğu bulunan mükelleflerden;
1- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren),
2- Bu Tebliğ yayım tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 1/1/2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,
e-Defter uygulamasına geçmek ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmak zorundadırlar.
<br
e-Defter ile İş Akışı
• Yevmiye defter boyutunun sınırı aşmamasına bakılır, imzalanır,
• Yevmiye defterinin şema ve şematron kontrolü yapılır,
• Yevmiye defteri beratı oluşturulur ve imzalanır,
• Yevmiye defteri beratı şema şematron kontrolü yapılır,
• Yevmiye defteri beratı sıkıştırılır.
• Hatasız oluşan dosyalar GİB’in sitesine yüklenir.
• Eğer yukarıdaki sıralamada herhangi bir hata oluşur ise, e-defter hazırlanamaz.
Uygulama Kullanımı Kimler İçin Zorunludur?
Petrol Piyasası Kanunu bünyesinde, madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan mal alan mükelleflerden, 2011 sonu itibariyle asgari 25 milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar ve Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden, 2011 sonu itibariyle asgari 10 milyon TL brüt satış hasılatı bulunanlar, e-Defter zorunluluk kapsamına giren mükellefler arasında yer almaktadır.
Başvuru Nasıl Yapılır?
• e-Defter uygulamasına, sadece elektronik ortamda başvuru yapılabilmektedir. Tüzel kişi olan mükellefler www.edefter.gov.tr/ adresindeki başvuru formu ve taahhütnamesini doldurarak, başvuruyu yapan kuruma ait mali mühürleri ile onaylamaları gerekmektedir.
• Gerçek kişi olan mükellefler ise www.edefter.gov.tr adresindeki başvuru formu ve taahhütnamesini doldurarak, kendilerine ait Mali Mühür veya Nitelikli Elektronik İmza ile onaylamaları gerekmektedir.
• Defterlerini elektronik ortamda oluşturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek isteyen gerçek ve tüzel kişi mükellefleri, e-Defter tutulması, kaydedilmesi, onaylanması, saklanması ve ibrazında kullanılacak Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’den uyumluluk onayı almış bir yazılım kullanmalıdır.
• Mali Mühür / Zaman Damgası
• Uyumluluk onayı almış yazılımın temini
• Mevcut ERP içinde bulunan alanların formatına göre güncellenmesi
• Mükellef bünyesinde saklanacaksa Türkiye’de arşivleme imkanı olması
Uygulamayı Kimler Kullanabilir?
Defterlerini elektronik ortamda “oluşturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek” isteyen gerçek kişi olan mükelleflerin, nitelikli elektronik sertifikaya sahip olmaları gerekmektedir. Tüzel kişi olan mükelleflerin ise, Mali Mühür kullanmaları lazımdır.
e-Defter Hakkındaki Genel Sorular
e-Defter uygulamasının teknik mimarisi, yevmiye defteri ve büyük defter, XBRL GL e-defter format ve standartlarına göre hazırlanmaktadır. Bu standartlar, defter kayıtlarının içeriği ve standartlarını oluşturmaktadır. Söz konusu elektronik ortam olunca e defter ile birlikte elektronik fatura da önemli bir hal alıyor. Bu standartlara uygun olarak oluşturulan dosyaların, mali mühür ile mühürlenmesi ya da güvenli elektronik imza ile imzalanması ve e-Defter uygulaması aracılığı ile beratının alınması zaruridir. e-Defter beratı, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içermektedir ve GİB Mali Mührü ile onaylanmış elektronik dosya anlamına gelecektir.
Neden e-defter?
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-Defter sisteminde bir sorun oluşması ve yasal sürenin sonunda yüklenmeye çalışılan beratların, GİB e-Defter uygulamasına yüklenememesi durumunda, bu beratlara mali mührünün yanı sıra zaman damgası eklenmesi lazımdır. Bilindiği üzere “Zaman Damgası”, belli bir verinin, belirtilen bir tarihte var olduğunu kanıtlayan bir araç anlamına gelmektedir. GİB sisteminde oluşan sorun giderildiğinde, zaman damgalı saklanan berat, GİB e-defter uygulamasına yüklenmelidir ve GİB imzalı berat indirilmelidir. Yasal sürelerde beratın oluşturulduğunun anlaşılması konusu gündeme geldiğinde, zaman damgalı berat, ispat aracı olarak kullanılmaktadır. Sadece beratların, zaman damgalı olması yeterli olmaktadır. Elektronik defterlerin, zaman damgalı olma zorunluluğu bulunmuyor. Nitekim, zaman damgası adet (kontör) bazındadır. Her bir berata konulan zaman damgası, bir kontör olarak adlandırılmaktadır. Defterlere de, zaman damgası eklenmek zorunlu değildir. Ancak yine de kullanıcı tercihen eklemek isterse, burada zaman damgası sayfa sayısına göre değil, defter parçasının kendisine ekleniyor olmaktadır. Dolayısıyla, her defter parçasına konulan zaman damgası, bir kontör olarak hesaptan düşmektedir. Bu arada, e-Defter Uygulaması ile muhasebe kayıt zamanına ilişkin bir değişiklik öngörülmemektedir. Kayıtların öteden beri olduğu gibi, VUK’nda belirlenen süreler dahilinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Belirlenen süreler, beyanname ve ödeme sürelerini, herhangi bir şekilde etkilemeyecektir. Elektronik defterde, her yevmiye kaydında belge tipinin yer alması zorunda değildir ve hiçbir belgeye dayanmayan işlemler de mümkün olabilmektedir. SMM, kılavuzda sayılan belgeler arasında yer almadığı için belge türü olarak “other” ve belge açıklaması “serbest meslek makbuzu” olarak belgenin numarası ve tarihi de girilerek kaydedilmektedir.
